BLOG: Wet Bescherming Klokkenluiders (Wbk)

Zondag 12 maart 2023

Wet Bescherming Klokkenluiders (Wbk)

Bij integriteitskwesties komt veelal de Wet Huis voor Klokkenluiders om de hoek kijken. Deze wet is recentelijk gewijzigd (18 februari 2023) en heet voortaan Wet Bescherming Klokkenluiders.

Onderstaand de belangrijkste wijzigingen.
• Het benadelingsverbod is verder uitgebreid. Naast werknemers en ambtenaren geldt dit nu ook voor zelfstandigen, sollicitanten, stagiairs, vrijwilligers, aannemers, aandeelhouders, bestuurders en leveranciers en eventueel betrokken derden.
• Gedurende en na de behandeling van een melding of openbaarmaking (openbaarmaking is erbij gekomen).

• Bij vermoeden van een misstand of inbreuk op het Unierecht.

• De bewijslast komt nu bij de werkgever te liggen (voorheen was dat bij de melder).

• Er is nu een vrijwaring in gerechtelijke procedures (dat was er voorheen niet).

• In de nieuwe wet mag je nu ook meteen direct melden (voorheen eerst intern melden).

• Bescherming identiteit geldt nu voor alle meldingen, werkgevers en voor bevoegde autoriteiten.

• Er gaan strengere eisen gelden voor de interne meldprocedure. Optie om deze procedure open te stellen voor anderen dan de werknemers. Verder uitbreiding van inbreuk(en) op het Unierecht.
De strengere eisen zijn onder andere:
* Van de melding moet een ontvangstbevestiging verstuurd worden.
* Melding zowel mondeling als schriftelijk mogelijk.
* Registratieplicht.
* Feedback.

• Aangewezen inspecties en toezichthouders zijn verplicht om een apart meldkanaal in te richten. Er gelden onder andere specifieke eisen op het Unierecht zoals:
* Ontvangstbevestiging.
* Melding zowel mondeling als schriftelijk mogelijk.
* Registratieplicht.
* Voldoende opgeleid personeel.
* Voldoende informatie over de procedure en bescherming (bijv. vermelden op een website).
* Feedback.
* Evaluatieplicht van de procedures.

Onderstaand een overzicht van de bevoegde autoriteiten (Artikel 2c).
• 1°.de Autoriteit Consument en Markt;
• 2°.de Autoriteit Financiële Markten;
• 3°.de Autoriteit persoonsgegevens;
• 4°.De Nederlandsche Bank N.V.;
• 5°.het Huis;
• 6°.de Inspectie gezondheidszorg en jeugd;
• 7°.de Nederlandse Zorgautoriteit;
• 8°.de Autoriteit Nucleaire Veiligheid en Stralingsbescherming, en
• 9°.bij algemene maatregel van bestuur of ministeriële regeling aangewezen organisaties en bestuursorganen, of onderdelen daarvan, die taken of bevoegdheden hebben op een van de gebieden, genoemd in artikel 2, eerste lid, van de richtlijn.

Twee punten worden nog later in de Wet Bescherming Klokkenluiders uitgewerkt. Dat zijn de volgende:
• Inrichten (eisen) voor een anonieme meldprocedure.
• Sanctiebevoegdheden voor het Huis van Klokkenluiders.

Voor de meeste bedrijven of instanties geldt deze nieuwe wet per direct.
* Voor ondernemingen waar ten minste 250 personen werken geldt de interne meldprocedure per 18 februari 2023 aan de nieuwe eisen moet voldoen.
* Voor ondernemingen waar tussen de 50 en 249 personen werken geldt dat de interne meldprocedure uiterlijk op 17 december 2023 aan de nieuwe eisen moet voldoen.